Настройки отображения
Настройки шрифта:
Выберите шрифт Arial Times New Roman
Интервал между буквами (Кернинг): Стандартный Средний Большой
Выбор цветовой схемы:
Алтайдын Чолмоны
Статьи
Алтай чайлаш — бӱткӱл телекей…
Светлана Шатровна КАТЫНОВА — Алтайыстыҥ јарлу эпшизи, билимчи-литературовед, јирме јылга јуук Коммерциялык эмес тӧс јерди башкарып, кӧп ӱлекер-проекттерле иштейт. Бу эпшиниҥ баштаҥкайыла, тургуза ӧйдӧ јӱрӱмде солун ууламјылу кӧп иш эрчимдӱ бӱткенин темдектеер керек. Ол Алтайы, калыгы, чӱм-јаҥдары, келер ӧй лӧ ич бойындагы культура керегинде јаантайын сананып, бу јанынаҥ кӧп иштейт ле бедирениште јӱрет. Бӱгӱн Светлана
25 апреля 2024
Алтай шатра эмдиги ӧйдиҥ ойыны ба айса?..
Кычыраачыларды каланыҥ 7-чи таҥмалу школыныҥ 6-чы клазыныҥ ӱренчиги Саша Ялбакованыҥ «Алтай шатра эмдиги ӧйдиҥ ойыны ба, айса?» деген бичимелиле таныштырадыс. Саша — јайаандык ачылталардыҥ ла баштаҥкайлардыҥ «Леонардо» деген бастырароссиялык фестивалиниҥ тергеелик бӧлӱги деп чыдулу Плакастыҥ VIII Кычырыштарыныҥ јеҥӱчили (2024 ј., кочкор ай), јииттердиҥ шиҥжӱлӱ иштериниҥ «В. И. Вернадскийдиҥ ачылталарыныҥ јолыла» деп бастырароссиялык кӧрӱ-маргааныныҥ тергеелик бӧлӱгиниҥ
19 апреля 2024
Кӧгӧл майман сӧӧктӱ Сайлаҥка Матаныҥ угы-тӧзи улалат
Адыргакту jолым бар, Јорт аларым качан да. Адам айткан сӧзи бар, Ундыбазым качан да. Эдиргектӱ jолым бар, Јорт аларым качан да. Адам айткан сӧзи бар, Ундыбазым качан да. (Ј. Каинчинниҥ бичигени аайынча) Кычыраачылар «Алтайдыҥ Чолмоны» газетте тулаан айдыҥ 21-чи кӱнинде чыккан «Ӱч-Сӱмердиҥ шиҥжӱчилериниҥ эземине» деп адалган солун бичимелле танышкан ла болор.
19 апреля 2024
Алтай тилди ӱренериниҥ сурактары
Тулаан айдыҥ 28-чи кӱнинде тергеебистиҥ ӱредӱчилериниҥ билгирин бийиктедер ле такып ӱредӱ берер институтта алтай тилдиҥ ле литератураныҥ методиказыныҥ кафедразыныҥ баштаҥкайыла «Баштамы класстарда алтай тилди ле литератураны ӱредериниҥ уур-кӱч сурактары» деп адалган семинар ӧтти. Оныҥ ижинде алтай тилдиҥ ле литератураныҥ ӱредӱчилери, билимчилер, методисттер, алтай тилдиҥ бичиктерин тургузаачылар ла «Алтайдыҥ Чолмоны» газеттиҥ ишчилери туруштылар. Семинар баштамы класстарда
4 апреля 2024
«Балдарым ла эзен-амыр jÿрзин!»
Оныҥ адазы Кан ичинде Ленинниҥ ордениле кайралдаткан баштапкы алтай кижи, ады-jолы jерлештери ортодо jайалталу башкараачы ла ичкери кöрÿмдÿ кижи болуп арткан. Ол – адазыныҥ 10 балазыныҥ бирÿзи, jети кыстыҥ тöртинчизи, экинчи jуртынаҥ баштапкы балазы. Бойы – 10 баланыҥ энези, кöп тоолу баркалардыҥ ла олордыҥ балдарыныҥ кару jааназы, оноҥ кöп балдардыҥ ÿредÿчизи. Тургуза öйдö 90 jашка
21 марта 2024
Jылдыҥ келтен Јылгайак Быјыл келбей калар ба?
Јылгайакты ӧткӱретен ӧйи ле аайы Jылгайакты тулаан айдыҥ толунында ак jаҥызыла байрамдайтан. Бу ӧйдӧ таҥ эртен тура айылга jаан от салып, jаан казанга ӱӱченеҥ каазы-карталу эт-jууны кайнадатан. Ӧскӧ белен курсак-тамагын кӧӧштӧргӧ изидер. Тӧрт тагыл — ол jараштыра эткен эптӱ агаш болчоктор. Кӱн кыр баштай чыкса ла, тӧрт тагылга арчын салып jат. Арчынла тӧрди эбире аластаар.
14 марта 2024
Здесь принято воплощать идеи в жизнь
О новых образовательных площадках и оригинальном проекте Ябоганского детского сада «Сказка» наш разговор с его директором Айаной Николаевной ИВАНОВОЙ. Добро пожаловать в «Сказку»! «Есть особый сад на свете, Не деревья в нём, а дети, Он для маленьких ребят И зовется детский сад!» – такие строки встречают посетителей сайта Ябоганского детского сада «Сказка». Далее идёт официальная
14 марта 2024
Кажык – јебрен кӧчкӱндердиҥ ойыны
Кычыраачыларды М. В. Чевалковтыҥ адыла адалган эл библиотеканыҥ библиотекари Марина ЯРГАКОВАНЫҤ «Кажык — јебрен кӧчкӱндердиҥ ойыны» деп адалган бичимелиле таныштырадыс. Тӱзектеги шагайыс Тӱгенгенче ойнойлык. Тӧбӧстӧги тӧрт шаҥкы Экчелгенче ойнойлык. Баштыктагы шагайыс Божогончо ойнойлык. Бежен эки jыламаш Экчелгенче ойнойлык. Албатыныҥ кожоҥы Тӱӱкиге бурылар болзо… Кажы ла албатыныҥ
13 марта 2024
Јыл бажы кирди, јылан бажы сойылды
Билимчи-фольклорчы Клара Эргековна УКАЧИНАНЫҤ албатыныҥ Чагаа-Байрамына – Јаҥы јылга учурлалган бичимелин јарлайдыс. 1993 jылдаҥ ала бÿгÿнге jeтиpe алтай калыгыс озогы алкыштарлу, кожоҥдорлу, ойындарлу jаҥжыккан байрамдарын ойто орныктырып, чÿм-jaҥдарын улалтып jaтканы japaмыкту. Чагаа-Байрамды кöрзöбис – ол Кÿнчыгышта jaткан калыктардаҥ биске Моҥол ажыра jeдип келген айлаткыш. Моҥол jеринде оны – Цагаан cap; – Тува-сойоҥдордо — Шагаа; телеҥит-алтайларда
16 февраля 2024
«Кабай алтайыбысла, ада-ӧбӧкӧбисле тудуш кинибис…»
Атту-чуулу алтай бичиичи, поэт, јондык ишчи Эркемен Матынович Палкин 1934 јылдыҥ кочкор айыныҥ 14-чи кӱнинде Оҥдой аймактыҥ Јоло јуртында колхозчы улустыҥ билезинде чыккан. Горно-Алтайский автоном областьтыҥ национальный школын, оноҥ Москвада М. Горькийдиҥ адыла адалган Литературный институтты ӱренип божодоло, Алтайына јанып, ол областьтыҥ радиокомитединиҥ, Алтайдыҥ бичиктер чыгарар издательствозыныҥ Горно-Алтайсктагы бӧлӱгиниҥ редакторы, «Алтайдыҥ Чолмоны» газеттиҥ редакторыныҥ ордынчызы
15 февраля 2024
ТОП
«Баатырларыс ойгонып калды…»
(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым
Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар
Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир
Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын
Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина