На алтайском

Чындык ла агару эзем болор

Бистиҥ тергееде Ада-Тӧрӧл учун Улу јууда Јеҥӱниҥ 75 јылдыгына учурлай «Я. Помню» деген ӱлекер аайынча элбек кемдӱ иштер ӧткӱрилет. «Јербойында коронавирусла колбулу эпидемиологиялык айалга јеҥил эмес те болзо, бу ӱлекер јанынаҥ иш улалганча. Алты айдыҥ туркунына элбек кемдӱ иш ӧткӱрилген: муниципалитеттердиҥ јеринде канча кереестер бары, олордыҥ айалгазы кандый болгоны јанынаҥ јетирӱлер јууган, каруулу улусты кӧстӧгӧн,

11 августа 2020

Бӱткен иштер кӧп, бӱдӱретени оноҥ кӧп

Алтай Республиканыҥ Јондык палатазы бойыныҥ ижин тӱгезип салды. Ӱч јылга кӧстӧлгӧн бежинчи тудум тергеебистиҥ эл-јоныныҥ ончо бар-јок сурактарында эрчимдӱ туружып, бӱдӱрерин бӱдӱрип, келишпегендерин эмди келер алтынчы тудумга артырып салды. Бу ла кӱндерде Јондык палатаныҥ јаҥы турчылары кӧстӧлӧр. Олордыҥ эдетен иштери оноҥ кӧп болоры јарт. Бежинчи тудум кандый керектериле аҥыланганын чотко алза, кӧп ӧй керек, оныҥ

7 августа 2020

Авиаколбулардыҥ учуры Сибирьде јаан

Алтай Республиканыҥ башчызы Олег Хорохордин куран айдыҥ 5-чи кӱнинде РФ-тыҥ субъекттериниҥ экономикалык колбулар аайынча тергеелер ортодогы «Сибирьдиҥ јӧптӧжӱзи» деген ассоциациязыныҥ совединиҥ јуунында турушкан. Видеоконференция аайыла ӧткӧн јуунда «Сибирьдиҥ јӧптӧжӱзи» МА-ныҥ исполкомыныҥ председатели Геннадий Гусельников ло Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ турчылары база турушкан. Јуунда кӧрӱлген сурактардыҥ бирӱзи округтагы тергеелер ортодогы авиаколбуларды ӧскӱрери болгон. РФ-тыҥ президентиниҥ СФО-догы чыдулу

7 августа 2020

Монголдор: кӧчкӱндердиҥ јери

1980-чи jылдарда монгол jииттер ортодо «Баабар» деп чоло атту бичиичиниҥ тӱӱки jанынаҥ чӱмдемелдери jажытту таркадылып туратан. Солун кӧрӱм-шӱӱлтелер совет jаҥ монголдорого ӱстинеҥ тӧмӧн тӱжӱрген кӧрӱмдердеҥ чек башка болгон. Кийнинде ол бичиичиниҥ чын ады чыгып келген, ол jиит билимчи Бат-Эрдэнийн Батбаяр болуп калтыр. 1991-1994 jылдарда Баабар Монгол социал-демократ партияны башкарган, Улу Хуралдыҥ депутады, финанстардыҥ министри, Монголдыҥ

4 августа 2020

Јуу-согуш, ат-нере, ӱргӱлјик

Россияныҥ ФСБ-зыныҥ Пограничный башкартузында службаны кожо ӧткӧн кижи — 1995 јылдыҥ јаан изӱ айында Тӱндӱк Кавказта болгон контртеррористический операция ӧйинде јеҥ јастанган капитан Андрей Малахинниҥ эземине учурлай керек-јарак ӧтти. Андрей Анатольевич ол кӱн тозуул-засадага туштаган пограничниктерге болуш јетирери аайынча операцияны башкарган. Группаны аргадап, адыш тыҥ да болгон болзо, той балкашка тӱжӱп калган БТР-ды чыгарып, кайра

4 августа 2020

Јӱрӱм, јайым, јер

Телекей ичинде јӱстер тоолу албатылар јадат. Олордо бойыныҥ јаҥы, бӱдӱп јӱрген кудайлары, јаҥжыгулары. Эҥ јаан телекейлик јаҥдарды јаҥдагандар мӱргӱӱлдерин аҥылу храм-тураларда ӧткӱрет: церкведе, мечетьте, мандирде, собордо. Алтай албатыныҥ јаҥы — ол ар-бӱткенин кӧдӱргени. Бистиҥ улус кандый да јаҥга бӱдӱп турган болзо, ончозыныҥ эҥ агару храмы, курчузы ла кудайы — ол айландыра турган ар-бӱткени, очогыныҥ оды.

4 августа 2020

Јакшыны сыйлаган ӱлекерлер

2020 јылдыҥ кичӱ изӱ айыныҥ 15-чи кӱнинде Россия Федерацияныҥ президентиниҥ граждан јондыктыҥ ӧзӱмине ууламјылалган гранттары аайынча конкурстыҥ јеҥӱчилдери јарлалган. Видеоконференция аайыла ӧткӧн јуунды РФ-тыҥ президентиниҥ администрациязын башкараачыныҥ ордынчызы Сергей Кириенко ӧткӱрген. Быјыл бу конкурска келген ӱлекерлердиҥ тоозы, ӧткӧн јылдардагызына кӧрӧ, эҥ ле кӧп болгон — 11085. Олордыҥ 2402-зи текши кеми 4,6 млрд салковойго турар јӧмӧлтӧ

4 августа 2020

Бир јуруктыҥ тӱӱкизи

Кажы ла јурукта бойыныҥ кичинек тӱӱкизи, јӱрӱми, јажыды бар деп бодойдым. Ондо ар-бӱткен де, улус та, тынду да согулган болзо, ол ончозы јӱрӱмниҥ элези. Ол элес-кереес, энчи, ис, эске алыныш болуп артып калат. Алдымда билелик кӧмзӧдӧҥ алынган фотојурук: мында улдам А. В. Санаа, Эмурат акам ла бийик сынду, кӱдер-мадар таныш эмес кижи, кийиминеҥ кӧрзӧ, јуучыл

4 августа 2020

Экспорттыҥ ӧзӱмин јӧмӧӧри јаҥы кемине чыгат

«Экспорттыҥ российский тӧс јери» АО-ныҥ генеральный директоры Вероника Никишина экспортты јӧмӧӧриниҥ тӧс јерлериниҥ 2020 јылдыҥ јарымында ижиниҥ турулталарын кӧрӱп, экспорттыҥ ӧзӱмин јӧмӧӧри јаҥы кемине чыгат деп угускан. Тӧс јерлердиҥ бастырароссиялык онлайн-конференциязы јаан изӱ айдыҥ 27-чи кӱнинде ӧткӧн. Конференцияда 82 тергеениҥ Экспортты јӧмӧӧр тӧс јерлериниҥ башкараачылары, онойдо ок тергеелердиҥ башчылары турушкан. Вероника Никишина РЭЦ-тиҥ группазыныҥ ла

4 августа 2020

Ороонныҥ экономиказын орныктырарга јарамыкту ӱлекер

Президент Владимир Путинге ороонныҥ башкарузы Россияныҥ экономиказын орныктырары аайынча текшинациональный планныҥ јетире јазалган ӱлекерин аткарган. Бу документке ороонныҥ башчызында ӧткӧн јуунда, аргачыларла, эксперттерле болгон туштажулар ӧйинде айдылган шӱӱлтелер кийдирилген. Онойдо ок план индикаторлорло толтырылган. Ол ороонныҥ ажындыра чоттойтон-кӧрӧтӧн айалгазынаҥ кӧрӱлет деп, РФ-тыҥ башкарузыныҥ јетирӱзинде айдылат. Федерация Советте Алтай Республиканыҥ чыгартулу кижизи Татьяна Гигель берилген план-ӱлекер

4 августа 2020

… 109 110 111 112 113 114 115 116 …

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина