Шоҥкордыҥ кӧзи курч,
ойгордыҥ сӧзи курч
Настройки отображения
Настройки шрифта:
Выберите шрифт Arial Times New Roman
Интервал между буквами (Кернинг): Стандартный Средний Большой
Выбор цветовой схемы:
Алтайдын Чолмоны
На алтайском
Албатыныҥ культуразын — баланыҥ таскадузына
Школго баргалак балдардыҥ оогош јажы – текши таскадуда баалу ла учурлу ӧй. Бу ӧйдӧ бала айландыра телекейге, јаан јӱрӱмге ичкери баштапкы ла алтамдар эдет. Шак бу ла ӧйдӧ бала айландыра јӱрген ӧскӧ улуска, эбиреде болуп турган керектерге, ишке канайда баштанары јанынаҥ баштапкы ла ченемел алат. Бу ӧйдӧ оныҥ кылык-јаҥы быжуланып, бойын канайда чын тудатаны тӧзӧлип
15 марта 2022
Урлу-Аспакта Улагаш угынаҥ ӱредӱчи
Майма аймактыҥ Урлу-Аспак јурты тергеебистиҥ оогош јурттарынаҥ тыҥ ла аҥыланбай јат. Оны эмди кӧп улус, анчада ла Алтайыстыҥ айылчылары, амыраар эҥ ле јаан ла баалу комплекске јуугыла билер болбой. Чындап, тоолу јыл кайра ишле «Алтай Резортто» јуунга барып, оны да, Урлу-Аспакты да баштапкы катап кӧргӧн эдим. Бой-бойынаҥ ыраак јок бу јерлерде јӱрӱмниҥ кеми торт эки
15 марта 2022
Аҥ азыраары – тӧс ууламјы
Мал-аш азыраар дегени алтай улустыҥ канында, ада-ӧбӧкӧлӧристеҥ улалып келген јаҥында. Је кандый мал азырайтаны кажы ла кижиниҥ бойыныҥ кӱӱнинде ле јилбӱзинде. Оҥдой аймакта Шашыкман јуртта јадып турган С. КЕРГИЛОВ одус јылдыҥ туркунына аҥдар азырап ӧскӱрет. Бойыныҥ «Ӱч-Сӱмер» крестьян (фермер) ээлеминиҥ ижи-тожы керегинде Сергей Владимирович мынайда куучындады: – Бистиҥ ээлем 1992 јылда тӧзӧлгӧн, 1994 јылдаҥ ала
15 марта 2022
Јасла кожо јаскыда
Сакылталу јас келип, теҥериде кӱн јылу чокторыла бастырабысты эркеледип ийди. Јылузын! Јакшызын! Мындый сыраҥай ла бийик кӱӱн-санаа сыйлаган кӱндердиҥ бирӱзинде Оҥдой аймактыҥ Кулады јуртында јуртап јаткан Марина Жорж Тонкурова деп эпши юбилейлик алтан јажын темдектеп јат. Марина Жоржты, байла, бистиҥ республикада билбес кижи јок болор, анчада ла ӱредӱчилер ортодо. Ол ачык-јарык, куучынчы-каткычы, буурзак, кандый да
11 марта 2022
Тывада мал-ашка ирбис табарза — чыгымды орныктырар
Јерлик ар-бӱткенниҥ бастырателекейлик кӧмзӧзиниҥ (WWF) баштаҥкайыла Тыва Республикада ирбис табарганынаҥ улам мал-аштыҥ чыгымдарын ээлерине орныктырарга аҥылу ӱӱр мал тудулар. «Россияныҥ WWF кӧмзӧзиниҥ эксперттериниҥ шӱӱлтезиле, мындый эп-сӱме ас учурап турган бу барынтычыны малга табарып турган учун аттыртарынаҥ корыыр. Мал-ажыла азыранып турган улуста ӧскӧ арга болбой турган да… Тургуза ӧйдӧ Тыва мал-ажыныҥ тоозыла Сибирьде баштапкы јерде турат.
2 марта 2022
Билениҥ салымы –тӧрӧлиниҥ салымында
Папитовтордыҥ билезиниҥ тӱӱкизине учурлалган бичимелимди ӧкпӧӧриштӱ аткарып турум. Мениҥ билемниҥ тӱӱкизи Ойротияныҥ тӱӱкизиле јаба ӧткӧн деп айдар керек. Адам, Василий Дайсович Папитов, меге эҥ јаан учурлу кижи болгон. Оныҥ ады-јолы Кан-Оозы аймактыҥ Экинурдагы XXII партсъездтиҥ адыла адалган колхозыныҥ председатели Чуур Куклеевич Агинниҥ адыла кожо Горно-Алтайский автоном областьта јарлу болгон, олор карындаш улус. Адам меге эҥ
2 марта 2022
«Мӧш агаштыҥ тӧзинеҥ Эптеп эткен топшуурым»
2022 jыл – Россияныҥ албатыларыныҥ культуразыныҥ энчилигиниҥ jылы деп jарлалды. Айдарда, Бар jыл албаты jайаандыгында jолын тапкан улуска аjарулу ӧдӧри темдектелет. Бистиҥ газеттиҥ бӱги слерди база бир солун айылчыла таныштырат. Бу кижиниҥ ады-jолы алтай кӱӱлик ойноткыларга jуук улуска jакшы таныш. Комдош сӧӧктӱ Владимир Иванович Татанаков Чамал аймактыҥ Бешпелтир jуртында чыккан-ӧскӧн. 1985 jылдыҥ тулаан айында ол
25 февраля 2022
«Бистеҥ келер ӧй камаанду»
Бӱгӱнги јӱрӱмниҥ сыр маҥынаҥ эрчимдӱ, јалтанбас ла кижи туура калбас. Јӱстер тоолу кыймыгулар, солун керек-јарактар, ӧскӧ тилдердеҥ олорды адаган кӧп тоолу јаҥы сӧстӧр торт ло кажы ла кӱн табылат ошкош. Куйундалып јаткан мындый јӱрӱмде салкынды чармадап, тузалу канча иш-керектерде эптӱ ле јеҥил туружып тургандар ас эмес. Олордыҥ тоозында бистиҥ айылчыбыс болор. Ого ӱзеери ол эки оогош балазын
25 февраля 2022
«Тиг и Лео» алтайлап!
«Карусель» каналда «Тиг и Лео» мультфильмди, оныҥ сӱӱнчилӱ кожоҥдорын кажы ла кижи кӧргӧн-уккан болбой. Ол ар-бӱткенниҥ jажыттарын ачкан, оны сӱӱрине ле чеберлерине таскаткан, анчада ла наjылык деген оҥдомолды jартаган, ийде-кӱчтӱ, jилбиркек болорына ӱреткен jакшынак мультфильм. Бу кӱндерде мультиктиҥ бир сериязы алтай тилге кӧчӱрилди! Оны ютубта балдардыҥ «Эзлик» каналында кӧрӧргӧ јараар. «2022 јыл – ирбистиҥ jылы
25 февраля 2022
ЕГЭ: билерине ле оҥдоорына ченелте
Школдордыҥ выпускниктерин кезик ЕГЭ-лерде кандый солынталар сакыйт? Бирлик эл-тергеелик ченелтелер башталарына јетире бир айдаҥ ас ӧй артты. Озолодо табыштырары тулаан айдыҥ 21-чи кӱнинде башталып јат. Быјыл ЕГЭ-ни 700 муҥнаҥ кӧп кижи табыштырар, олордыҥ кӧп сабазы школды быјыл божодып јаткандар. Ончо предметтерле ченелтелер ФГОС аайынча јаҥыртылган. Эмди бастыра КИМ-дерде ајару предметтерле билгирлерге эмес, ӱренчиктер ол билгирлерди
25 февраля 2022
ТОП
«Баатырларыс ойгонып калды…»
(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым
Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар
Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир
Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын
Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина
